รังนกนางแอ่น เป็นอาหารเสริมสุขภาพและบำรุงร่างกายชั้นยอด ในสมัยโบราณผู้ที่กินได้จะต้องเป็นระดับขุนนางจนถึงฮ่องเต้ ปัจจุบันจึงเป็นที่แพร่หลายในหมู่ชาวจีนและคนมีเงิน เพราะถือว่าเป็นอาหารชั้นยอด เชื่อว่ารังนกนางแอ่นช่วยบำรุงสุขภาพคนทุกวัย ช่วยบำรุงผิวพรรณสตรีให้อ่อนเยาว์ รวมถึงเป็นสิ่งช่วยบำรุงสุขภาพผู้ป่วยให้ฟื้นไข้ได้เร็ว ซึ่งชาวจีนได้ใช้รังนกนางแอ่นมากพอ ๆ กับโสม
ในประเทศไทย รังนกที่มีคุณภาพดีที่สุดอยู่ที่ภาคใต้ตามเกาะแก่งต่าง ๆ ตั้งแต่เขตชุมพรลงไปถึงจังหวัดสตูล ผู้ที่จะเก็บรังนกได้ต้องได้รับสัมปทานจากกระทรวงการคลังก่อน และมีสิทธิเก็บรังนกจากเกาะนั้น ๆ
มาทำความรู้จักกันก่อน หลายคนสงสัยว่า นกแอ่น หรือ นกนางแอ่น ต่างกันไหม
“นกแอ่น” จะลำตัวเรียว ปีกแหลมเรียวแคบ ส่วน “นกนางแอ่น” จะรูปร่างป้อม หางแฉกลึก ซึ่งรังนกที่นิยมนำมากินเพื่อสุขภาพ คือ รังนกของนกแอ่นกินรัง และ นกแอ่นหางเหลี่ยม หรือ นกแอ่นรังดำ
โดยรังของนกนางแอ่นสามารถใช้กินได้ และมีการให้สัมปทานเก็บรังนกแก่เอกชน ตั้งแต่ปี 2479
รังนก คือ ส่วนของน้ำลายนกนางแอ่นที่ใช้ทำรังเพื่อวางไข่ แต่ละปีจะมีการเก็บรังนก 3 ครั้ง
ครั้งแรก จะอยู่ในช่วงเดือนกุมภาพันธ์-มีนาคม
หลังจากนั้นจะทิ้งช่วงประมาณ 1 เดือน เพื่อให้นกทำรังเป็นครั้งที่ 2 แล้วก็เก็บเหมือนครั้งแรก
หลังจากนั้นเว้นไปประมาณ 3 เดือน เพื่อให้แม่นกวางไข่ก่อน แล้วรอให้ลูกนกฟักออกมาจนแข็งแรง บินออกไปหาอาหารได้ จึงเก็บรังนกเป็นครั้งที่ 3
วิธีสังเกต เกรดหรือคุณภาพรังนก
– ถ้ารังนกเกรดเอ ต้องเป็นรังนกแรกที่แม่นกนางแอ่นมาทำรัง ราคาแพงมาก
– พอทำรังครั้งที่ 2 สีจะน้ำตาลเข้มขึ้น เกรดบี
– ทำรังครั้งที่ 3 สีก็จะเข้มขึ้นอีก ราคาก็จะลดลง
บางคนหันมาสร้างบ้านให้นกนางแอ่นทำรังอยู่ แทนการเก็บรังนก ก็จะง่ายกว่าเก็บตามธรรมชาติ
สิ่งสำคัญการสร้างบ้านรังนก
1. ควบคุมอุณหภูมิให้เหมาะสม ประมาณ 28 องศาฯ
2. ควบคุมความชื้นประมาณ 85% ห้ามน้อยกว่า 65%
3. ควบคุมแสงสว่าง ให้มืดคล้ายกับถ้ำตามธรรมชาติ
4. ไม่มีสิ่งกีดขวางช่องทางเข้าออกบ้านนก
5. ปราศจากศัตรูรบกวน เช่น หนู ตุ๊กแก แมลงสาบ
6. ห้ามมีเสียงอื่นดังรบกวน
7. ควรสร้างบรรยากาศให้มีเสียงร้อง นกนางแอ่น
8. ควรมีระบบระบายอากาศที่ดี ลดกลิ่นเหม็นอับ
9. สถานที่บ้านนกจะต้องไม่อยู่ในชุมชน สร้างความเดือดร้อนให้กับผู้อื่น
การเก็บรังนก ทั้งแบบธรรมชาติ และรังนกบ้าน จะต้องได้รับสัมปทานอย่างถูกต้องตามกฎหมาย
ส่งออกไปไหนบ้าง
ตลาดส่งออกหลัก ได้แก่ จีน ไต้หวัน และฮ่องกง ประชาชนนิยมบริโภครังนกจำนวนมาก แม้จะมีประเทศคู่แข่งสำคัญอย่าง ประเทศมาเลเซีย และอินโดนีเซีย แต่รังนกจากประเทศไทยถือว่ามีคุณภาพมากที่สุดในโลก จึงได้รับความนิยมจากลูกค้ามากกว่าประเทศอื่น ๆ โดยการส่งออกรังนกไปยังประเทศจีนนั้น ถือว่าได้ราคาดีมาก จากราคาขายที่ประเทศไทย
เรตราคาขายรังนก
รังนกนางแอ่น
เกรด 4A 1 กก. = 69,000 บาท
รังนกบ้าน
เกรด A 1 กก. = 33,000-35,000 บาท
เกรด B 1 กก. = 25,000-27,000 บาท
เกรด C 1 กก. = 20,000-22,000 บาท