ชื่อทะเลบันอาจไม่คุ้นหูเท่าไหร่นัก และหากหลายคนได้ยินคงคิดว่าที่นี่คืออุทยานแห่งชาติทางทะเล แต่ความจริงแล้วที่นี่เป็นอุทยานแห่งชาติทางบกที่มีเนื้อที่ 122,500 ไร่ โดยรวมพื้นที่ป่าสงวนแห่งชาติกุปังปุโต๊ะและหัวกระหมิง และพื้นที่ป่าควนบ่อน้ำปูยูในท้องที่ตำบลบ้านควน ตำบลปูยู อำเภอเมืองเข้าไว้ด้วยกัน แล้วได้ประกาศเป็นอุทยานแห่งชาติเมื่อวันที่ 27 ตุลาคม 2523 คำว่า “ทะเลบัน” เพี้ยนมาจากคำว่า “เลิดเรอบัน” เป็นภาษามลายูแปลว่าทะเลยุบหรือทะเลอันเกิดจากการยุบตัวของแผ่นดิน ซึ่งอุทยานแห่งชาติทะเลบันเกิดจากการยุบตัวของพื้นดินระหว่างเขาจีนและเขามดแดงนั่นเอง โดยกลายเป็นหนองน้ำขนาดใหญ่ที่ มีเนื้อที่ประมาณ 63,350 ไร่ พื้นที่ส่วนใหญ่เป็นภูเขาสลับซับซ้อนอุดมไปด้วยพืชพรรณป่าไม้ที่ขึ้นอย่างหนาแน่นนอกจากนี้ยังมีสัตว์ต่าง ๆ เช่น เลียงผา ช้าง สมเสร็จ หมูป่า ลิ งชะนี เป็นต้น กิจกรรมน่าสนใจ – บึงทะเลบัน อาณาจักรแห่งบึงน้ำจืดกลางโอบกอดของหุบเขาดูน่าอัศจรรย์ ขนาบด้วยเทือกเขาจีนและเขาวังประ มีเนื้อที่ประมาณ 125 ไร่ ในบึงอุดมไปด้วยปลาน้ำจืดและหอยหลากชนิด และรอบบึงมี “ต้นบากง” ขึ้นอยู่อย่างหนาแน่น ทั้งนี้ทางอุทยานฯ ได้สร้างศาลาท่าน้ำไว้ให้นักท่องเที่ยวได้นั่งพักผ่อนและมีทางเดินไม้รอบบึงสำหรับเดินเล่มชมวิว ถ่ายรูป เพลินตาไปกับธรรมชาติรอบตัว – น้ำตกยาโรย เป็นน้ำตกที่เกิดจากต้นน้ำในป่าหัวกะหมิงมี 9 ชั้น แต่ละชั้นเป็นแอ่งสามารถเล่นน้ำได้เป็นที่นิยมของนักท่องเที่ยวในท้องถิ่น – น้ำตกโตนปลิวธารน้ำที่เกิดจากภูเขาจีนแห่งนี้เป็นน้ำตกขนาดใหญ่มีหลายชั้นไหลจากหน้าผาสูง มีความสวยงามมาก – สนุกกับกิจกรรมดูนก ผู้ชื่นชอบการดูนกก็ไม่ควรพลาดเพราะมีนกหลายชนิดให้ชมกันเต็มอิ่มเช่น นกแอ่นฟ้าเคราขาว นกปรอดคอลาย นกกางเขนน้ำหลังแดง นกหัวขวาน เป็นต้น – ทักทาย “เขียดว๊าก” ไม่ต้องตกใจไปถ้าในยามสงัดจะได้ยินเสียงร้องประหลาดคล้ายลูกสุนัข ซึ่งไม่ใช่ลูกสุนัขแต่อย่างใด หากคือ “เขียดว๊าก” หรือ หมาน้ำ สัตว์ซึ่งเปรียบเสมือนสัญลักษณ์แห่งบึงทะเลบัน เจ้าเขียดว๊ากนี้มีรูปร่างคล้ายกบและคางคกแต่มีหาง โดยมากอาศัยชุกชุมตามริมบึงโดยเฉพาะในฤดูฝน ชวนพัก อุทยานฯ มีบ้านพักและร้านสวัสดิการ (เปิดในเวลาราชการ) ไว้บริการนักท่องเที่ยวส่วนเต็นท์ต้องนำมาเองสอบถามข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่อุทยานแห่งชาติทะเลบันอำเภอควนโดนจังหวัดสตูล 91160 โทรศัพท์+66 7472 2737, +668 3533 1710 โทรสาร +66 7475 0309 อีเมล์ [email protected] – อุทยานฯ มีบ้านพักและสถานที่กางเต็นท์ไว้บริการ ราคา 400-4,500 บาท
